Sinh lý nội tiết là một lĩnh vực rất quan trọng trong y học, nó liên quan đến các quá trình điều hòa nội bộ của cơ thể. Trong đó, tuyến thượng thận là một trong những tuyến nội tiết quan trọng, có nhiều tác dụng đối với sức khỏe con người. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về sinh lí nội tiết của tuyến thượng thận, cùng nhau khám phá các chức năng của tuyến này và tác động của nó đến cơ thể.
Tuyến thượng thận là gì?
Tuyến thượng thận nằm trên đầu mỗi quả thận và sản xuất nhiều loại hormone như adrenaline, aldosterone, cortisol và androgen. Vỏ ngoài của tuyến thượng thận được chia thành ba vùng: vành glomerulosa, fasciculata và reticularis, và sản xuất ba loại hormone steroid chính là Mineralocorticoids, glucocorticoids và androgens.
Ngoài ra, tủy của tuyến thượng thận cũng tạo ra chất dẫn truyền thần kinh như epinephrine và dopamine. Tuyến thượng thận được kiểm soát bởi tuyến yên, và các tín hiệu bất thường có thể gây ra mất cân bằng nội tiết tố, dẫn đến nhiều vấn đề về sức khỏe. Quá trình sản xuất hormone steroid được gọi là steroidogenesis và phụ thuộc vào các quá trình diễn ra trong tế bào vỏ não.
Các rối loạn chức năng thượng thận
Nhược năng vỏ thượng thận
Vỏ thượng thận có những hiện tượng suy yếu hoặc cường hóa. Suy thượng thận cấp có thể xảy ra khi bị nhiễm trùng huyết hoặc ngừng đột ngột dùng corticoid trong điều trị dài ngày. Bệnh Addison là dạng mãn tính của suy thượng thận do tự miễn hoặc do lao thượng thận hoặc u chèn ép. Bệnh này gây giảm bài tiết cortisol, aldosteron và rối loạn sắc tố da niêm mạc.
Ưu năng vỏ thượng thận
Hội chứng Cushing do thừa Gc, u vỏ thượng thận hoặc u tế bào tiết ACTH tuyến yên. Bệnh nhân có biểu hiện béo phì, mặt tròn, tay chân gầy và những vết rạn đỏ trên bụng. Đường huyết tăng, rối loạn chuyển hóa muối và nước, ứ đọng natri, mất kali và làm cho cơ thể yếu nhưng huyết áp lại tăng. Hội chứng này có thể do lạm dụng Gc trong điều trị. Điều trị bằng phẫu thuật cắt bỏ và cho hormone thay thế.
Hội chứng Conn do u lớp cầu vỏ thượng thận, còn gọi là hội chứng cường aldosteron tiên phát. Bệnh nhân có biểu hiện mất kali, tăng huyết áp và dần đưa đến bệnh thận giảm kali (hypokalemic nephropathy) với triệu chứng đái nhiều, yếu cơ và kiềm chuyển hóa.
Hội chứng thượng thận-sinh dục (Adrenogenital syndrome)
Ở nam giới, dậy thì sớm và phát triển nhanh. Ở nữ giới, bộ phận sinh dục teo và mất kinh. Nguyên nhân có thể do thiếu 21-(-Hydroxylase làm sự tổng hợp lệch hướng hoặc do khối u tăng sản xuất androgen.
Cường tủy thượng thận
Xảy ra trong bệnh Pheochromocytoma, do u tế bào ưa crom của tủy thượng thận, bài tiết nhiều catecholamine, gây tăng huyết áp từng cơn. Tuy u lành tính nhưng nếu không phẫu thuật, bệnh nhân có thể chết vì tăng huyết áp và suy tim.
Cùng xem: những bệnh không nên uống collagen, viên uống collagen, nước uống collagen
Nguồn: https://www.fbknewsfeed.com/
